Οι επαγγελματίες επενδυτές είναι σύμβουλοι του εαυτού τους
Πώς πρέπει να αντιμετωπιζουν οι επενδυτές την... αβεβαιότητα. Η στρατηγική για την διαχείριση κινδύνου. Συμβουλές για... αρχάριους.
Ο Δρ Brett N. Steenbarger εργάζεται στην οικονομική βιομηχανία από τη δεκαετία του ‘70.
Είναι κάτοχος διδακτορικού στην ψυχολογία και ενεργός επενδυτής, συγγραφέας και αναλυτής για περισσότερο από 20 έτη.
Εδώ και πολλά χρόνια εργάζεται ως σύμβουλος για διάφορες επενδυτικές εταιρείες και με τον καιρό έγινε γνωστός σε ένα ευρύ ακροατήριο - όχι μόνο μέσω των δύο βιβλίων του «Enhancing Trader Performance» (Wiley, 2006) και «The Psychology of Trading» (Wiley, 2003), αλλά και μέσω διάφορων άρθρων σε περιοδικά και στον ιστότοπό του www.brettsteenbarger.com. Ο Brett Steenbarger ζει με τη σύζυγό του στο νέο Κανάαν του Κονέκτικατ.
Είμαστε ευτυχείς που σήμερα μοιραζόμαστε μαζί σας μια συνέντευξη με τον κ. Steenbarger, ο οποίος κανονικά συνεργάζεται μόνο με επενδυτές hedge fund, τραπεζών και ανεξάρτητων επενδυτικών εταιρειών.
Διαβάστε όλα τα ενδιαφέροντα πράγματα που έχει να σας πει.
» TRADERS’: Κύριε Steenbarger, συνεργάζεστε με επενδυτές hedge fund, τραπεζών και ανεξάρτητων επενδυτικών εταιρειών. Με ποιο τρόπο διαφέρουν αυτοί οι επενδυτές από τους ιδιώτες επενδυτές και ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις τους;
Steenbarger: Οι πεπειραμένοι επαγγελματίες επενδυτές αντιμετωπίζουν προκλήσεις που είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες των ιδιωτών επενδυτών ή των αρχαρίων. Η δυσκολότερη πρόκληση για τους επαγγελματίες επενδυτές είναι η συνεχής προσαρμογή στις διαρκώς μεταβαλλόμενες αγορές. Υπάρχουν περίοδοι χαμηλής μεταβλητότητας, οι οποίες όμως μπορούν γρήγορα να μετατραπούν και πάλι σε περιόδους υψηλής μεταβλητότητας. Υπάρχουν διαφορετικές φάσεις τάσης, από αργές σε γρήγορες, και περίοδοι πλάγιας μετακίνησης. Επιπλέον, οι καταλύτες που καθοδηγούν τις αγορές αλλάζουν διαρκώς - ένα πολύ ισχυρό ή πολύ αδύναμο συνάλλαγμα, πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά επιτόκια, πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές αξιολογήσεις μετοχών, κοκ.
TRADERS’: Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
Steenbarger: Τα τελευταία χρόνια ήταν, παραδείγματος χάριν, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα με τη χαλαρή νομισματική πολιτική της που επηρέασε πολύ τις αγορές. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι κι αυτό θα αλλάξει πάλι, και θα έχει επιπτώσεις στη συμπεριφορά της αγοράς και, ως εκ τούτου, στους επενδυτές που θα πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Αυτό είναι που πολλοί επαγγελματίες επενδυτές βρίσκουν ως το πιο προκλητικό – η διαρκής προσαρμογή και η αποδοχή λιγότερο καλών ή ακόμα και κακών αποτελεσμάτων συναλλαγών κατά τη διάρκεια των περιόδων μετάβασης.
TRADERS’: Έχουν οι επαγγελματίες ψυχολογικές δυσκολίες κατά την αντιμετώπιση των αγορών;
Steenbarger: Σίγουρα υπάρχουν κάποιες προκλήσεις για τους πεπειραμένους επενδυτές που έχουν να κάνουν με την ψυχολογία. Αυτές συσχετίζονται συνήθως με εξωτερικούς παράγοντες, προ πάντων, με τις μεταβαλλόμενες αγορές. Αυτό συνοδεύεται πάντα από αβεβαιότητα και ανησυχία. Άρα, τα ψυχολογικά προβλήματα είναι το αποτέλεσμα προβλημάτων στις συναλλαγές - και όχι η αιτία τους. Ωστόσο, πέρα από αυτό, μπορώ να πω ότι ο ψυχολογικός παράγοντας δεν επηρεάζει πολύ. Όσοι έχουν σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα δε βρίσκονται μεταξύ των επαγγελματιών επενδυτών, καθώς έχουν εκτοπιστεί από πριν.
TRADERS’: Άρα οι συναλλαγές δεν είναι «μόνο ψυχολογία», όπως ισχυρίζονται κάποιοι;
Steenbarger: Εδώ πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ των αρχαρίων και των επαγγελματιών. Για τους αρχάριους, είναι σίγουρα σημαντικό να έχουν τον έλεγχο του εαυτού τους. Στις επαγγελματικές συναλλαγές, ωστόσο, η απόδοση δεν καθορίζεται από τους ψυχολογικούς παράγοντες. Διαφορετικά, οι στρατηγικές εκτέλεσης συναλλαγών που εφαρμόζονται αυτόματα από τους υπολογιστές θα ήταν η απόλυτη επιλογή.
TRADERS’: Μερικοί λένε ότι και οι συστηματικές συναλλαγές έχουν να κάνουν με την ψυχολογία, δεδομένου ότι αυτός που καθορίζει τις εκτελέσεις συναλλαγών είναι άνθρωπος.
Steenbarger: Αλλά σε αυτή την περίπτωση δεν μιλάμε για πραγματικά αυτοματοποιημένη στρατηγική. Εξάλλου, οι κανόνες για εκτέλεση συναλλαγής ή μη, διαχείριση θέση-μεγέθους και τα λοιπά, θα πρέπει επίσης να αποτελούν μέρος της αυτόματης διαδικασίας.
TRADERS’: Έχετε δίκιο. Αλλά ας επιστρέψουμε στους μεμονωμένους επενδυτές. Πώς αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες την αβεβαιότητα που υπάρχει πάντα στις αγορές;
Steenbarger: Η αβεβαιότητα υπάρχει εκεί, αυτή είναι η φύση των αγορών. Σε γενικές γραμμές, οι επενδυτές μαθαίνουν στην πορεία πώς να την αντιμετωπίσουν. Ξεκινούν ως αναλυτές και σταδιακά φτάνουν σε θέσεις μεγαλύτερης ευθύνης. Σε αυτή την πορεία, μαθαίνουν «εν πράξει» πώς να αντιμετωπίζουν την αβεβαιότητα. Το καλύτερο εργαλείο για αυτό είναι η κατάλληλη διαχείριση κινδύνου. Αυτή περιλαμβάνει διάφορα, όπως είναι τα κατάλληλα μεγέθη θέσης, οι αξιολογήσεις ρίσκου/ανταμοιβής και η σύνθεση χαρτοφυλακίων βάσει διαφόρων προφίλ μεμονωμένων στρατηγικών με χαμηλό συσχετισμό κέρδους-απώλειας.
TRADERS’: Τι είναι ιδιαίτερα σημαντικό στον τρόπο με τον οποίον οι επαγγελματίες επενδυτές διαχειρίζονται τον κίνδυνο;
Steenbarger: Το πραγματικό πρόβλημα στο θεσμικό επίπεδο είναι τα αποκαλούμενα «tail risks». Πρόκειται για τα σπάνια γεγονότα όπου ξαφνικά όλα λειτουργούν ενάντια στον επενδυτή, ο οποίος πρόκειται να υποστεί σημαντικές απώλειες. Οι περιορισμένες απώλειες είναι ουσιαστικά μέρος της καθημερινής δουλειάς, αλλά ο κίνδυνος των εκτενών και μεγάλων απωλειών πρέπει, εφόσον είναι εφικτό, να εξαλειφθεί.
TRADERS’: Πείτε μας μια καλή προσέγγιση για την πνευματική αντιμετώπιση των περιόδων αρνητικών επιδόσεων που εμφανίζονται επανειλημμένως;
Steenbarger: Και πάλι, εδώ είναι σημαντικό να γίνει μια διάκριση. Μπορεί να υπάρξει μια περίοδος αρνητικών επιδόσεων λόγω επαναλαμβανόμενων λαθών που οδηγούν σε ενεργοποίηση στοπ. Ή μπορεί να οφείλεται σε κακές εκτελέσεις συναλλαγών. Στην πρώτη περίπτωση, αν η αρνητική περίοδος είναι αρκετά μεγάλη, θα πρέπει να αναθεωρήσετε τις αναλύσεις σας και να διαπιστώσετε αν η προσέγγιση της εκτέλεσης συναλλαγών μπορεί να συνεχίσει να αποδίδει όπως και πριν. Μπορεί να απαιτούνται νέες τεχνικές, διαδικασίες και ιδέες. Στη δεύτερη περίπτωση, ωστόσο, είναι σημαντικό να ανακαλύψετε γιατί οι συναλλαγές σας υπήρξαν κακές. Είναι λόγω των αγορών ή λόγω του γεγονότος ότι οι συναλλαγές σας βασίστηκαν στην παρόρμηση; Παραβιάσατε τους κανόνες σας; Αν οι συναλλαγές σας βασίστηκαν στην ψυχολογία και την παρόρμηση, θα πρέπει να εξετάσετε τα αίτια για αυτό. Τις περισσότερες φορές, τα αίτια εντοπίζονται σε προβλήματα άλλων τομέων της ζωής που καθιστούν τους επενδυτές συναισθηματικά ασταθείς και εξασθενίζουν τη δυνατότητά τους για λήψη ορθών αποφάσεων. Μερικές φορές, ένας επενδυτής δεν αντιλαμβάνεται καθόλου ότι άλλοι τομείς της ζωής του μπορούν να ασκήσουν επίδραση στις συναλλαγές του. Αλλά η συναισθηματική πτυχή μπορεί εύκολα να επιτρέψει στα αίτια να απεικονιστούν στις συναλλαγές.
TRADERS’: Το να μπορεί κάποιος να έχει τον έλεγχο του εαυτού του δεν μοιάζει με εύκολος στόχος. Πώς το καταφέρνουν οι επαγγελματίες επενδυτές; Έχουν έναν μόνιμο σύμβουλο στο πλευρό τους;
Steenbarger: Καθόλου. Στις περισσότερες επενδυτικές εταιρείες, δεν υπάρχει κάποιος μισθοδοτούμενος σύμβουλος που να φροντίζει τους επενδυτές. Πιστεύω επίσης ότι το να είναι κανείς σύμβουλος του εαυτού του πρέπει να αποτελεί στόχο του κάθε επενδυτή. Σε τελευταία ανάλυση, μόνο τότε θα είναι σε θέση να διορθώνει τον εαυτό του διαρκώς και να είναι μακροπρόθεσμα επιτυχής. Απλά δεν είναι πρακτικό να είσαι σε διαρκή επαφή με κάποιον άλλον. Εάν κάτι πάει στραβά, θα πρέπει ως επενδυτής να μπορείς να βρεις τα αίτια για αυτό, να τα αναλύσεις προσεκτικά και να συνεχίσεις με τρόπο που θα επιτρέψει στα πράγματα να λειτουργήσουν καλύτερα στο μέλλον.
TRADERS’: Άρα ένας καλός επενδυτής πρέπει να το αντιμετωπίσει αυτό μόνος του, σε μόνιμη βάση;
Steenbarger: Ακριβώς. Σε τελευταία ανάλυση, ο στόχος είναι να είσαι ανεξάρτητος ως επενδυτής και να μπορείς να εκτελείς συναλλαγές έχοντας την ευθύνη του εαυτού σου. Προφανώς, μπορείς κάπου κάπου να απευθύνεσαι σε έναν σύμβουλο ή μέντορα. Αλλά ως επαγγελματίας επενδυτής πρέπει να αναπτύξεις την ικανότητα να συμβουλεύεις τον εαυτό σου. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, σαν την εκπαίδευση των παιδιών. Ως γονείς, απολαμβάνουμε αρχικά να διδάσκουμε κάτι στα παιδιά μας. Αλλά σταδιακά θα πρέπει το μικρό αγόρι ή κορίτσι να είναι σε θέση να σταθεί στα πόδια του. Πρέπει να το καταλάβουν αυτό. Ακριβώς όπως κανένα παιδί δεν πρέπει να εξαρτάται διαρκώς από τους γονείς τους, κι ένας επενδυτής δεν πρέπει να εξαρτάται πάντα από τον σύμβουλό του. Όπως λέει και το γνωστό ρητό: «Δώσε μου ένα ψάρι και θα φάω για μια ημέρα. Μάθε μου να ψαρεύω και θα τρώω για μια ζωή». Αυτό ακριβώς θέλετε να πετύχετε ως επενδυτές.
TRADERS’: Ποιά είναι η διαδικασία που μπορούν να εφαρμόσουν οι επενδυτές για να γίνουν σύμβουλοι του εαυτού τους;
Steenbarger: Συστήνω τον κλασικό τρόπο: προετοιμασία, προγραμματισμός, εκτέλεση, επαλήθευση. Με αυτά τα τέσσερα βήματα, οι επενδυτές μπορούν να αξιολογήσουν την απόδοσή τους και να χρησιμοποιήσουν τη γνώση για τη σταδιακή βελτίωση των συναλλαγών τους.
TRADERS’: Έχετε διαπιστώσει με την πάροδο του χρόνου τι διακρίνει τους καλούς από τους σπουδαίους επενδυτές;
Steenbarger: Οι πραγματικοί επαγγελματίες έχουν ένα ανταγωνιστικό κίνητρο και εκτιμούν την πνευματική πρόκληση που τίθεται διαρκώς από τις αγορές. Αυτά είναι τα στοιχεία που απαιτούνται για έναν πολύ καλό επενδυτή – σε έντονη αντίθεση με τους αρχάριους ή τους αποτυχημένους επενδυτές που το κίνητρό τους βασίζεται περισσότερο σε έναν εθισμό για τον τζόγο ή σε ένα πάθος για τυφλή δράση. Επιπλέον, οι καλύτεροι επενδυτές έχουν κατορθώσει να εκμεταλλευτούν τις ιδιαίτερες δυνάμεις τους. Οι Εσωστρεφείς έχουν συχνά την τάση να στηρίζονται σε στατιστικές και έρευνα, ενώ οι εξωστρεφείς στηρίζονται περισσότερο στη δικτύωση με πολλούς άλλους επενδυτές ως πηγή για ιδέες εκτέλεσης συναλλαγών. Εδώ υπάρχει ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα δυνατοτήτων, και εξαρτάται πάντα από την προσωπικότητα του επενδυτή.
TRADERS’: Υπάρχουν κάποια γνωρίσματα προσωπικότητας που καθιστούν μερικούς επενδυτές πιο επιτυχείς από άλλους;
Steenbarger: Η άποψή μου είναι ότι οι επενδυτές που βρίσκονται στον χώρο για καιρό και συνεχίζουν να μαθαίνουν, θα καθιερωθούν αυτόματα. Αυτό είναι παρόμοιο με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή. Ξεκινάς από χαμηλά και μαθαίνεις τα βασικά – ας πούμε, για παράδειγμα, στο πανεπιστήμιο. Πριν από αυτό, το επίπεδο γνώσεων όλων ήταν περίπου το ίδιο. Μερικοί θα βρουν τις αγορές ενδιαφέρουσες και θα τις μελετήσουν σε βάθος. Έχουν λίγο περισσότερη ενέργεια, ενδιαφέρον ή γρηγορότερη αντίληψη των πραγμάτων. Αυτό το μικρό πλεονέκτημα μπορεί να τους βοηθήσει αποφασιστικά στο να βρουν εργασία ως αναλυτές ή επενδυτές. Εκεί θα συνεχίσουν να μαθαίνουν και να βελτιώνονται - και η «απόσταση» από τους άλλους που μόλις αρχίζουν να μαθαίνουν και πρέπει να εξαρτώνται από τις δυνάμεις τους θα διευρύνεται. Το ένα πράγμα θα οδηγήσει στο επόμενο. Το γεγονός ότι κάποιος είναι ελαφρώς καλύτερος από την πλειονότητα των υπολοίπων θα ασκήσει τεράστια επίδραση με την πάροδο του χρόνου. Αυτό μοιάζει αρκετά με την επίδραση του σύνθετου επιτοκίου. Όσο καλύτερα αποδίδεις, τόσο περισσότερο θα σε ωθήσει το περιβάλλον ώστε να βελτιωθείς περαιτέρω. Άρα, το περιβάλλον αντικατοπτρίζει την απόδοση και τις δεξιότητες ενός επενδυτή. Όταν οι επενδυτές αρχίζουν να εργάζονται σε hedge fund, η απόστασή τους από τους ιδιώτες επενδυτές που βρίσκονται στο ξεκίνημά τους θα είναι τεράστια. Πριν από 15 χρόνια, μπορεί να βρισκόντουσαν στο ίδιο επίπεδο.
TRADERS’: Αυτό ακούγεται παρόμοιο με τις βελτιώσεις απόδοσης στον αθλητισμό. Ισχύει αυτός ο παραλληλισμός;
Steenbarger: Ναι, πράγματι. Υπάρχει το έμφυτο ταλέντο, αλλά οι διαφορές κατά τη γέννηση είναι αρκετά μικρές. Ωστόσο, στην ηλικία των 20, τα επίπεδα απόδοσης ενός αθλητή είναι πολύ υψηλότερα από εκείνα του μέσου ανθρώπου. Και από τον αθλητισμό διδασκόμαστε κάτι ακόμα. Ένας άνθρωπος με το όνομα Michael Mentzer αποκάλεσε αυτήν την έννοια «προπόνηση μέχρις εσχάτων» - δηλαδή, προπόνηση πέρα από τα όρια. Λέει ότι πρέπει επανειλημμένα να θέτουμε νέες προκλήσεις σε σημείο που να μη μπορούμε να αντέξουμε την πίεση. Αυτό δημιουργεί μόνιμα νέα κίνητρα και προωθεί προσαρμοστικές αντιδράσεις που μακροπρόθεσμα επιφέρουν τεράστια κέρδη στην απόδοση. Όλο αυτό μπορεί να εφαρμοστεί στις εκτελέσεις συναλλαγών. Κάπου κάπου, πρέπει να παραβαίνετε τους κανόνες σας και να εξετάζετε τα όρια προκειμένου να δείτε πόσο μακριά μπορείτε να φτάσετε. Κάθε τόσο πρέπει να δοκιμάζετε κάτι - ακόμη και πράγματα που υπερβαίνουν αυτά που καταφέρατε προηγουμένως.
TRADERS’: Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι επενδυτές πρέπει να αναλαμβάνουν υψηλά ρίσκα, σωστά;
Steenbarger: Όχι, φυσικά όχι. Πρέπει πάντα να εφαρμόζετε σωστή διαχείριση κινδύνου, διαφορετικά οι επαγγελματικές συναλλαγές είναι αδύνατες. Αυτό που εννοώ είναι να εξετάζεις τα όρια παραμένοντας σε συγκρατημένες θέσεις και όχι να κάνεις πάντα ακριβώς τα ίδια, χωρίς καμιά διαφοροποίηση. Αυτό που πρέπει να εξεταστεί είναι η διαδικασία και οι λεπτομέρειες της στρατηγικής. Διαφορετικά, η γρήγορη προσαρμογή σε μεταβαλλόμενες αγορές – η οποία, εξάλλου, αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση των επαγγελματιών επενδυτών - θα είναι δύσκολη. Ένα παράδειγμα θα ήταν να εκτελέσετε συναλλαγές σε αναδυόμενες αγορές εφόσον προηγουμένως είχατε εκτελέσει συναλλαγές μόνο σε αναπτυγμένες αγορές. Εδώ, θα πρέπει να προσαρμοστούν οι διαδικασίες και να αλλάξουν οι έως τώρα κανόνες. Άρα, ο έλεγχος των ορίων σημαίνει και απομάκρυνση από τη ζώνη ασφαλείας, κι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να καταστήσετε τη μόνιμη πρόοδο πιθανή. Και βέβαια, ο έλεγχος των ορίων θα πρέπει να είναι εκλεκτικός. Οι συναλλαγές σε καθημερινές διαδικασίες θα πρέπει να συνεχίσουν να πραγματοποιούνται σύμφωνα με το πλάνο σας. Μακροπρόθεσμα, αυτή η «πρόσθετη» διαδικασία μπορεί να είναι εκείνο που διακρίνει τους άριστους από τους καλούς επενδυτές.
TRADERS’: Ο ίδιος εκτελείτε συναλλαγές εδώ και πολλά χρόνια, χρησιμοποιώντας διαφορετικούς δείκτες. Μπορείτε να μας πείτε ποιούς;
Steenbarger: Έχω χρησιμοποιήσει διάφορους δείκτες στις συναλλαγές μου. Μεταξύ αυτών, τον NYSE Tick, ο οποίος εντοπίζει τη διαφορά μεταξύ του αριθμού των μετοχών NYSE με ανοδικό τικ και εκείνων με καθοδικό τικ, δίνοντας μια καλή ένδειξη προδιάθεσης σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, εξετάζω το εύρος της αγοράς, που μετριέται από τον αριθμό των μετοχών με νέα υψηλά έναντι του αριθμού των μετοχών με νέα χαμηλά. Αυτή που επίσης βρίσκω χρήσιμη είναι η ανάλυση του όγκου των συναλλαγών σε συνδυασμό με τη συμπεριφορά των τιμών. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ένα εργαλείο που ονομάζεται «Bollinger Balance». Πρόκειται για τον αριθμό των μετοχών που είναι πάνω από την άνω ζώνη Bollinger μείον τις μετοχές που είναι κάτω από τη χαμηλότερη ζώνη Bollinger. Εδώ, μερικές φορές μπορείς να δεις καθαρά αν υπάρχει αυξανόμενη δύναμη ή αδυναμία στην αγορά.
TRADERS’: Εξακολουθείτε να εκτελείτε ο ίδιος συναλλαγές;
Steenbarger: Οι συναλλαγές μου έχουν περιοριστεί λόγω του χρόνου που επενδύω στη συμβουλευτική μου εργασία με hedge fund. Αυτή τη στιγμή, ασχολούμαι ενεργά με την έρευνα αγοράς που θα οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας στρατηγικής εκτέλεσης συναλλαγών, αλλά επί του παρόντος δεν εκτελώ συναλλαγές.
TRADERS’: Ήταν οι προσωπικές συναλλαγές ο λόγος για τον οποίον γίνατε τόσο πετυχημένος ως διακεκριμένος σύμβουλος εκτέλεσης συναλλαγών;
Steenbarger: Τα ενδιαφέροντά μου για τις συναλλαγές και την ψυχολογία υπήρχαν ταυτόχρονα και διαχωρίστηκαν όταν τελείωσα το σχολείο. Ακολούθησα μια καριέρα πλήρους απασχόλησης ως ψυχολόγος (σύμβουλος φοιτητών της ιατρικής) και, παράλληλα, εκτελούσα περιστασιακά συναλλαγές από προσωπικό ενδιαφέρον. Οι συναλλαγές και οι επαφές με επενδυτές με βοήθησαν να καταλάβω ότι οι προκλήσεις απόδοσης των συναλλαγών ήταν παρόμοιες με τις προκλήσεις απόδοσης που παρατηρούσα στους φοιτητές, με τους οποίους εργάστηκα ως σύμβουλος. Αυτή η διαπίστωση οδήγησε στο πρώτο μου βιβλίο, «The Psychology of Trading», και αυτό με τη σειρά του οδήγησε στην έναρξη της πλήρους απασχόλησής μου με επενδυτές στο Σικάγο.
TRADERS’: Τι διακρίνει τους παθιασμένους επενδυτές από εκείνους που εθίζονται με τις συναλλαγές;
Steenbarger: Η απάντησή μου σε αυτό είναι μια άλλη ερώτηση: Τι κάνει ένας επενδυτής όταν οι αγορές είναι κλειστές; Εάν διεξάγει έρευνα, συντάσσει στατιστικές και εξετάζει στρατηγικές, πρόκειται για πάθος. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για έναν επενδυτή που απολαμβάνει την πνευματική πρόκληση και εργάζεται για να την αντιμετωπίσει. Η ιστορία, ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετική αν ο επενδυτής δείχνει λίγο ενδιαφέρον για τις αγορές και την εργασία εκτός των ωρών της διαπραγμάτευσης, και προτιμά να ξοδεύει το χρόνο του κάνοντας άλλα πράγματα. Σε αυτή την περίπτωση, οι συναλλαγές μπορεί να αποτελούν ένα χόμπι, στο οποίο εθίζεται κανείς. Ωστόσο, αυτό δεν ονομάζεται επενδύσεις αλλά καθαρός τζόγος.
TRADERS’: Έχετε κάποιες συμβουλές για αρχάριους;
Steenbarger: Κατ’ αρχάς, θα σύστηνα να μην παρατήσετε την κανονική δουλειά σας αμέσως. Πολλοί επενδυτές κάνουν αυτήν την κίνηση πολύ νωρίς. Είναι πολύ καλύτερα να ξεκινήσετε εκτελώντας συναλλαγές περιστασιακά ή με λογαριασμό ντέμο. Επιπλέον, οι αρχάριοι πρέπει να δοκιμάζουν διαφορετικές αγορές και χρονικά πλαίσια για να ανακαλύψουν τι τους ταιριάζει και τι θέλουν να συναλλάσσονται περισσότερο. Και κάτι τελευταίο: Αρχικά, συμφέρει να επιλέξετε μόνο ένα ή δύο στησίματα και να μάθετε πολύ καλά πώς να τα χρησιμοποιείτε. Αυτό είναι πολύ καλύτερο από το να τα δοκιμάσετε όλα αμέσως, το οποίο συνήθως σημαίνει ότι δε θα λειτουργήσει τίποτα.
TRADERS’: Οι επενδυτές μαθαίνουν πραγματικά μόνο από τις απώλειές τους;
Steenbarger: Οι επενδυτές μπορούν να μάθουν τόσο από τις κερδοφόρες όσο και από τις ζημιογόνες συναλλαγές. Αξίζει να αναλύονται και οι δυο. Μια έννοια που εκτιμώ ιδιαίτερα είναι η αποκαλούμενη σιωπηρή εκμάθηση. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές διδάσκονται σύνθετα πράγματα όπως το πώς να συναλλάσσονται στις αγορές, ενώ συναλλάσσονται – δίχως να αντιλαμβάνονται αυτή τη διαδικασία εκμάθησης. Αυτό σημαίνει επίσης ότι τα πολλά χρόνια εμπειρίας αποτελούν τελικά ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας. Και σημαίνει ότι για να γίνεις ένας αρκετά καλός επενδυτής χρειάζεται χρόνο.
TRADERS’: Υπάρχει κάποιο σημείο όπου θα συμβουλεύατε τους επενδυτές να σταματήσουν;
Steenbarger: Ναι, υπάρχει. Ειδικά στις συναλλαγές με ημερήσιο ορίζοντα, το ποσοστό εκείνων που κατορθώνουν να πραγματοποιούν διαρκώς επιτυχείς συναλλαγές είναι πολύ μικρό, όπως τυχαίνει να συμβαίνει οπουδήποτε απαιτούνται κορυφαίες αποδόσεις σε επαγγελματικό επίπεδο – είτε πρόκειται για επαγγελματίες ηθοποιούς, αθλητές, σκακιστές ή οτιδήποτε. Δύσκολα μπορεί κάποιος να αποδώσει εξαιρετικά σε αυτούς τους τομείς σε μόνιμη βάση, σε σχέση με τον αριθμό των ατόμων που το προσπαθούν. Είμαι πεπεισμένος ότι λιγότερο από το ένα τοις εκατό του συνόλου των αρχαρίων γίνονται και παραμένουν επιτυχείς στις συναλλαγές με ημερήσιο ορίζοντα. Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να μάθετε και να βελτιωθείτε, αλλά αν μετά από χρόνια τα πράγματα εξακολουθούν να μην αποδίδουν και δεν αισθάνεστε άνετα ως επενδυτές, το λογικό θα ήταν να ψάξετε για άλλους στόχους και προκλήσεις. Δεν είναι καθόλου ατιμωτικό το να αναγνωρίζει κάποιος αυτό. «