ΕΛΤΕ: Καυτές επισημάνεις για τις Επιτροπές Ελέγχου των εισηγμένων

Η «πολλή δουλειά» που πρέπει να γίνει στις Επιτροπές Ελέγχου των εισηγμένων εταιρειών, προκειμένου να υπάρξει προσαρμογή στις διατάξεις του νέου αναβαθμισμένου θεσμικού πλαισίου, προέκυψε από μελέτη που διενήργησε η ΕΛΤΕ.

Αποκαλυπτικά είναι τα συμπεράσματα της μελέτης που διεξήγαγε η Ένωση Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ) σχετικά με το κατά πόσο οι εισηγμένες εταιρείες του ΧΑ έχουν προσαρμοστεί στις αυξημένες απαιτήσεις του νέου βελτιωμένου θεσμικού πλαισίου σχετικά με τις Επιτροπές Ελέγχου.

Ειδικότερα, με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, «αξιολογώντας τον ρόλο και την αποτελεσματικότητα των Επιτροπών Ελέγχου», ο α' αντιπρόεδρος της ΕΛΤΕ Παναγιώτης Γιαννόπουλος καυτηρίασε μεταξύ άλλων το ότι:

• Το 36% των ορκωτών ελεγκτών παρέχει στις εταιρείες και μη ελεγκτικές (συμβουλευτικές) υπηρεσίες, ποσοστό που θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό.

• Μόνο το 20% των εταιρειών ξεκίνησε διαδικασία αλλαγής ή διατήρησης του ορκωτού ελεγκτή, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό διατήρησε τα ίδια πρόσωπα χωρίς καν διαγωνιστική διαδικασία.

• Θα πρέπει να ελεγχθεί το κατά πόσο άτομα των Επιτροπών Ελέγχου που δηλώνεται πως διαθέτουν επάρκεια στη λογιστική και στην ελεγκτική, τη διαθέτουν στην πράξη.

Η εκδήλωση για την παρουσίαση της μελέτης άνοιξε με χαιρετισμό του ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

«Κρινόμαστε από το πόσο γρήγορα θα φέρουμε την ανάπτυξη. Στέλνουμε θετικά μηνύματα στις αγορές και μέχρι τώρα έχουμε δει χαμηλότερα επιτόκια και αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Η ανάπτυξη είναι ένα ζήτημα που δεν χαρίζεται», τόνισε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ υπογράμμισε τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση.

Χαιρετισμό επίσης απηύθυνε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαφοράς Βασιλική Λαζαράκου και ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Κωνσταντίνος Κόλλιας.

Ο Α' Αντιπρόεδρος της ΕΛΤΕ Παναγιώτης Γιαννόπουλος παρουσίασε τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη από την ΕΛΤΕ για τον ρόλο και την αποτελεσματικότητα των Επιτροπών Ελέγχου. Στο πλαίσιο της έρευνας, απεστάλησαν ερωτηματολόγια σε 224 οντότητες δημοσίου συμφέροντος (ΟΔΣ) ενώ ζητήθηκαν, κυρίως από τις εταιρείες του δείκτη FTSE/Athex Large Cap, τα πρακτικά των Επιτροπών Ελέγχου.
Από την επεξεργασία και ανάλυση των ερωτηματολογίων προέκυψαν τα εξής:

Σύνθεση & Δεξιότητες των Επιτροπών Ελέγχου

Το 96% απάντησε ότι τουλάχιστον ένα μέλος της Επιτροπής Ελέγχου είχε επαρκείς γνώσεις λογιστικής ή/και ελεγκτικής, όλα τα μέλη, στο σύνολό τους, διέθεταν εμπειρία σχετικά με τον τομέα που δραστηριοποιείται η οντότητα ενώ τα μέλη, στην πλειονότητα τους, ήταν ανεξάρτητα από αυτή.

Επικοινωνία Επιτροπών Ελέγχου με τη Διοίκηση

Το 94% απάντησε ότι η Επιτροπή Ελέγχου πληροφόρησε τη Διοίκηση σχετικά με το αποτέλεσμα του υποχρεωτικού ελέγχου, παρείχε επεξηγήσεις σχετικά με τον ρόλο της στον υποχρεωτικό έλεγχο καθώς και με τον τρόπο που ο έλεγχος συνέβαλε στην ακεραιότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Όσον αφορά τις συναντήσεις της Επιτροπής Ελέγχου με τη Διοίκηση, το 31% δήλωσε από μία έως τρείςφορές ετησίως ενώ το 69% τέσσερις, ή και περισσότερες ανά έτος.

Ανεξαρτησία

Το 85% απάντησε ότι η Επιτροπή Ελέγχου έλαβε υπόψη της τη μελλοντική συμμόρφωση με το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο αμοιβών-fee cap του 70% για επιτρεπόμενες μη ελεγκτικές υπηρεσίες, καθώς επίσης ότι έλαβε γραπτή αξιολόγηση από τους ελεγκτές σχετικά με τις απειλές του ελέγχου και τις διασφαλίσεις για την εξάλειψή τους.

Διαδικασία Επιλογής Ελεγκτή

Το 20% απάντησε ότι υπήρξε νέα ανάθεση ή ανανέωση της ανάθεσης του ελεγκτή μετά από διαγωνιστική διαδικασία, ενώ στις μισές περιπτώσεις η Επιτροπή Ελέγχου ανέλαβε εξ’ ολοκλήρου την ευθύνη με τη λήψη τριών τουλάχιστον προσφορών.

Εποπτεία Ελεγκτή

Το 92% απάντησε ότι παρακολούθησε την απόδοση του υποχρεωτικού ελέγχου και πως ο ελεγκτής υπέβαλε τη συμπληρωματική έκθεση στην Επιτροπή Ελέγχου συζητώντας παράλληλα τα σημαντικότερα θέματα ελέγχου.

Διαδικασία Χρηματοοικονομικής Αναφοράς και Εσωτερικού Ελέγχου

Το 91% απάντησε ότι η Επιτροπή Ελέγχου παρακολούθησε τη διαδικασία χρηματοοικονομικής πληροφόρησης της οντότητας, υπέβαλε συστάσεις ή προτάσεις για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και παρακολούθησε την αποτελεσματικότητα των συστημάτων του εσωτερικού ελέγχου και της διαχείρισης κινδύνου.

Από τη δειγματοληπτική επισκόπηση των πρακτικών των επιτροπών ελέγχου διαπιστώθηκαν τα εξής:

• Αν και οι απαντήσεις των οντοτήτων στα ερωτηματολόγια καταδεικνύουν πως οι Επιτροπές Ελέγχου συμμορφώνονται με τις διατάξεις του νόμου, η εξέταση των πρακτικών των συνεδριάσεων των Επιτροπών Ελέγχων δεν αποδεικνύει τα ανωτέρω.

• Στις περισσότερες περιπτώσεις η ΕΛΤΕ διαπίστωσε έλλειψη επαρκούς τεκμηρίωσης ή και καθόλου τεκμηρίωση στα πρακτικά, καθώς και ζητήματα που χρίζουν περαιτέρω διερεύνησης.

• Παρόλο που ο ρόλος των Επιτροπών Ελέγχου ήταν υποβαθμισμένος από τις οντότητες, αυτό φαίνεται να αλλάζει εξαιτίας και του νέου θεσμικού πλαισίου αλλά και του ρόλου που διαδραματίζουν οι εποπτικές αρχές.

• Οι μέτοχοι των εταιρειών δεν γνωρίζουν τη σπουδαιότητα των Επιτροπών Ελέγχου στο πλαίσιο του συστήματος διακυβέρνησης των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης όλων των ενδιαφερόμενων αλλά κυρίως του επενδυτικού κοινού.

Στη συνέχεια ακολούθησε ομιλία του Paul Koster, Διευθύνοντα Συμβούλου VEB (Dutch Shareholders Association) και Προέδρου των Ευρωπαίων Επενδυτών ο οποίος παρουσίασε τη σημασία του ρόλου και της αποτελεσματικότητας των Επιτροπών Ελέγχου από την κριτική οπτική των επενδυτών στην Ευρώπη.

Επισήμανε πως οι επενδυτές πλέον επενδύουν βάσει των κριτηρίων ESG - Περιβαλλοντικά (Environmental), Κοινωνικά (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance), καθώς αυτά αποτυπώνουν την ορθότητα των εταιρικών διαδικασιών σε θέματα όπως οι περιβαλλοντικές πρακτικές, η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και των πελατών, η ηγεσία της εταιρείας και ο εσωτερικός έλεγχος.

Η εκδήλωση έκλεισε με συζήτηση panel με συμμετέχοντες τους κ.κ. Paul Koster, Σπύρο Λορεντζιάδη, Ορκωτό Ελεγκτή, μη εκτελεστικό μέλος στο Δ.Σ. και Πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου στην ΕΕΣΥΠ και τον Νικόλαο Κονταρούδη, Α' Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με συντονιστή τον Α' Αντιπρόεδρο της ΕΛΤΕ Παναγιώτη Γιαννόπουλο.